Chronische Cerebro-Spinale Veneuze Insufficiëntie

Elektronische Nieuwsbrief
Nummer 1 Jaargang 5
Januari 2010
________________________________________
Vanaf 9 december 2009 maakt het MS Centrum Nijmegen onderdeel uit van de afdeling Neurologie van het UMC St Radboud. We bundelen onze krachten om de zorg voor MS patiënten in de toekomst zo goed mogelijk te waarborgen.

Verstopte vaten en MS?
Recent zijn er in verschillende landelijke [1] en internationale bladen en op websites [2] berichten verschenen die melden dat een insufficiënte bloedafvoer van het centrale zenuwstelsel (chronische cerebrospinale veneuze insufficiëntie, CCSVI) zou kunnen bijdragen aan beschadiging van het zenuwstelsel bij MS-patiënten. Behandeling van de insufficiënte bloedafvoer zou kunnen leiden tot een vermindering van terugvallen bij MS [3].

Dr. Zamboni van de Universiteit van Ferrara (Italië) heeft vastgesteld dat er een verband is tussen insufficiënte bloedafvoer van het centrale zenuwstelsel en MS [4]. Of er een oorzakelijk verband is, is vooralsnog onduidelijk, maar hij heeft hier wel een hypothese [5] over: doordat de bloedafvoer uit de hersenen op sommige plaatsen verminderd is en het bloed zelfs terugstroomt, verhoogt de druk in het desbetreffende bloedvat, waardoor giftige afvalproducten zich kunnen ophopen. Door de verhoogde druk in het bloedvat kan de celwand meer doorgankelijk worden voor deze afvalproducten alsmede voor andere bloedbestanddelen, zoals rode bloedcellen. Als die laatste eenmaal buiten de bloedbaan gekomen zijn, kunnen zij zorgen voor ophopingen van ijzer in het zenuwweefsel van MS- patiënten. Dit alles kan leidden tot een ontstekingsreactie die leidt tot aantasting van het zenuwweefsel. Nogmaals, dit is een hypothese en geen bewezen feit.

In het onderzoek, dat de laatste tijd veel aandacht heeft gekregen, heeft Zamboni's team gekeken naar de veiligheid en eerste resultaten van een dotter behandeling van de insufficiënte bloedafvoer bij 35 patiënten met relapsing-remitting MS, 20 met secundair progressieve MS, en 10 met primair progressieve MS [3]. Bij een dotter behandeling wordt een vernauwing met behulp van een ballonnetje opgerekt.

Vernauwingen van de halsvaten en afvoerende vaten van het ruggenmerg werden opgespoord door middel van doppler onderzoek en bevestigd door contrast opnames en drukmetingen. Significante vernauwingen werden vervolgens gedotterd. Er werd gekeken naar het optreden van complicaties na de ingreep, aantal terugvallen, afwijkingen op MRI scans, alsmede de kwaliteit van leven door middel van vragenlijsten. Patiënten werden gedurende 18 maanden na de ingreep gevolgd.

De bevindingen van deze behandeling waren positief. Bij een deel van de patiënten kwamen minder terugvallen voor. Er was echter geen herstel van verloren gegane functies. De onderzoekers benadrukken dat er aanvullende gerandomiseerde onderzoeken nodig zijn om beter te bepalen wat de veiligheid en voordelen van deze procedure zijn ten opzichte de huidige farmacologische behandelingen.

Dat de bevindingen van dit onderzoek serieus worden genomen, blijkt wel uit de stappen die onder andere de National MS Society uit de Verenigde Staten zet om verder onderzoek te stimuleren en te faciliteren [6]. Echter, ook zij benadrukken dat er op het moment nog veel vragen zijn over de rol die CCSVI mogelijk speelt bij de beschadiging van het centrale zenuwstelsel bij MS patiënten, en dat er momenteel nog onvoldoende bewijs is, dat CCSVI de oorzaak is van MS. Daarom raden zij MS-patiënten momenteel dan ook niet aan om zich te laten testen op CCSVI. Het wachten is op de resultaten van verdere onderzoeken, die ongetwijfeld nog zullen volgen. Eén voorbeeld hiervan is een omvangrijke klinische studie, die wordt opgezet in Buffalo, New York [7].

Literatuur
'Doorbraak MS-aanpak'. De Gelderlander, 23 november 2009
Experimental MS surgery draws Canadian interest, CBC News
Zamboni P et al, A prospective open-label study of endovascular treatment of chronic cerebrospinal venous insufficiency, J Vasc Surg 2009; vol. 50: 1348-58
Zamboni P et al, Chronic cerebrospinal venous insufficiency in patients with multiple sclerosis, J Neurol Neurosurg Psychiatry 2009; vol. 80: 392-399
Zamboni P, Iron-dependent inflammation in venous disease and proposed parallels in multiple sclerosis, J R Soc Med 2006; vol. 99: 589-93
Research into Blood Flow in the Brain and Venous Insufficiency, or CCSVI, in MS, National MS Society
CTEVD/CCSVI STUDY, Buffalo Neuroimaging Analysis Center

De Elektronische Nieuwsbrief is een uitgave van het MS Centrum Nijmegen.
Het doel van de Elektronische Nieuwsbrief is gratis informatieoverdracht aan alle belangstellenden over wetenschappelijke ontwikkelingen op het gebied van MS.
De Elektronische Nieuwsbrief is geen vervanger voor een consult bij uw neuroloog of een andere professionele zorgverlener. Aan de informatie in deze Nieuwsbrief kunnen geen rechten worden ontleend.
De Elektronische Nieuwsbrief wordt verspreid via e-mail. Aan- en afmelden kan uitsluitend op onze website.
De Nieuwsbrief verschijnt ad hoc, afhankelijk van de actualiteit.

Samenstelling: Dr. Sander Smits, Hugo van den Elshout
Eindredactie: Dr. C. Zwanikken, drs. S.H. Tjon Eng Soe