Duits standpunt over CCSVI was ethisch bedenkelijk

Redactie CCSVI.nl, 26 juli 2010

Kort na het uitkomen in november 2009 van de onderzoeksgegevens van prof. dr. Paolo Zamboni waren er meteen tegengeluiden te horen. Een aantal wetenschappers stelde bijvoorbeeld kritische vragen in het stuk van Khan e.a. dat rond februari 2010 werd gepubliceerd [1]. Eén van de schrijvers, dr. Mark Freedman, noemde het werk van Zamboni al een "Hoax" * [2]. Prof. dr. Chris Polman die samen met dr. Wattjes (VUmc) een woord van dank kreeg, had het over "de Italiaanse uitvinding" [3]. De betrokkenheid van de schrijvers bij de farmaceutische industrie is een feit [4]. Dit hoeft overigens niet persé en in alle gevallen een bedenkelijke relatie te zijn of te blijven.

Onderzoekers op het gebied van MS hebben decennia lang niet verder willen kijken dan de neuzen van hun voorgangers of belangrijkere vakgenoten lang waren dus bleven zij verder gaan met het zoeken naar medicatie voor symptoombestrijding/ -verlichting i.p.v. zelf op onderzoek uit te gaan, zoals dr. Franz Schelling [5], dr. Esteban Fernandez Noda [6] en prof. dr. Zamboni [7] wel gedaan hebben.

Dat onderzoeken naar medicijnen betaald worden door de farmaceutische industrie ligt voor de hand, omdat zij er als fabrikanten baat bij hebben dat er door "onafhankelijke onderzoekers" onderzoek gedaan wordt om hun medicijnen goedgekeurd te krijgen. Om uit die situatie van "ongemakkelijke minnaars" te komen, is heel wat moed, doorzettingsvermogen en geloof in jezelf en je missie nodig. Meehuilen met de wolven in het bos is veel eenvoudiger en veiliger dus de meesten nemen daartoe hun toevlucht.

Hoewel het in de wereld minder aandacht kreeg, was er net voor de jaarwisseling ook nog het standpunt van een aantal toonaangevende Duitse wetenschappers. Het Duitse stuk kreeg aandacht in het CCSVI-dossier van MS-web die de integrale Duitse (?!) tekst opnam in haar archief [8]. MS-web maakte later nogmaals melding van een Duits onderzoek [9]. De conclusie van dit onderzoek was dat maar bij 20% van de MS-patiënten de aandoening CCSVI gevonden werd. Was het bedoeld als tegengeluid voor alle onderzoeksresultaten die aantoonden dat CCSVI bij veel meer dan die 20% van de MS-patienten aangetroffen wordt? En als dat zo was, waarom koos MS-web ervoor om de lezers eenzijdig te informeren door de andere onderzoeken waarin de relatie tussen MS en CCSVI duidelijk aangetoond werd niet te publiceren?

Opmerkelijke bronnen en nog meer opmerkelijke conclusies. Dit was voldoende reden voor CCSVI.nl om ook eens onderzoek te doen naar de achtergrond van de Duitse equipe.

Eén van de belangrijkste onderzoekers in Duitsland op het gebied van Multiple Sclerose is ongetwijfeld prof. dr. Hans-Peter Hartung. Hartung schreef onlangs nog over Progressive Multifocal Leukoencephalopathy (PML) als bijwerking van immunotherapie (Tysabri) [10] en het laatste artikel waarin hij de hand had (juli 2010) gaat over een behandeling met Tysabri [11]. Hartung heeft spreekgeld gekregen voor wetenschappelijke symposia en honoraria voor ad hoc consultancy van Bayer, Biogen Idec (Tysabri), Schering, Teva and Serono.

Hartung heeft ook nog een artikel gepubliceerd over Interferon beta-1b, samen met "CCSVI-is-een-Italiaanse-uitvinding" Polman en "CCSVI-is-een-hoax" Freedman [12].

Naast Hartung namen ook prof. dr. Ralf Gold, dr. Christos Krogias, prof. dr. Heinz Wiendl, prof. dr. Klaus V. Toyka, prof. dr. Reinhard Hohlfeld en prof. dr. Peter Rieckmann stelling in het kritische stuk [13]. Ze sloten af met de woorden:

Nach unserem wissenschaftlichen Urteil entbehren die von Zamboni et al. vorgestellten Studienergebnisse einer soliden wissenschaftlichen Methodik und sind damit wertlos und sogar ethisch bedenklich.

In Nederlands:

Naar ons wetenschappelijke oordeel missen de door Zamboni en anderen voorgestelde onderzoeksbevindingen een solide wetenschappelijke methodiek en zijn daarmee waardeloos en zelfs ethisch bedenkelijk.

Om dergelijke woorden uit te spreken over onderzoek dat nog maar net en als verkennend onderzoek gepubliceerd is, vergezeld door een nadrukkelijk verzoek van Zamboni aan alle collega's wereldwijd om verder onderzoek te doen, getuigt niet van veel respect. Prof. dr. Zamboni is een zeer gerespecteerd vasculair chirurg en onderzoeker met vele jaren ervaring en met meer dan 100 publicaties in wetenschappelijke tijdschriften op zijn naam. Ook heeft hij een aantal peer-reviewed (=door medewetenschappers geëvalueerde) artikelen over CCSVI gepubliceerd in de afgelopen 3 jaar en zijn resultaten zijn bevestigd door studies in andere centra over de hele wereld. Gezien het tijdstip van het oordeel, december 2009, kan alleen vastgesteld worden dat het Duitse oordeel te voorbarig is geweest.

In het verleden hebben deze schrijvers geschreven over "Basic and escalating immunomodulatory treatments in multiple sclerosis" [14] waarin ook het bekende Tysabri aan bod komt. De auteurs van het artikel hebben betalingen voor lezingen en consultaties ontvangen van farmaceutische bedrijven. Honoraria werden aan hen betaald door Bayer Healthcare (met Berlex en Schering GmbH), Biogen Idec, Sanofi-Aventis, Merck-Serono, Schering GmbH, TEVA, Novartis, Glaxo-Smith Kline.

Hiermee is ruim voldoende de betrokkenheid van de Big Pharma’s aangetoond bij de Duitse onderzoekers. Maar het verhaal gaat nog verder met het andere Duitse onderzoek dat MS-web meldde. Dit is gepubliceerd in de Nervenarzt in juni 2010 [15], "critical analysis and first observation in an unselected cohort of MS patients".

Het is verbazingwekkend dat dit onderzoek is gedaan door de schrijvers van het "ethisch bedenkelijke" standpunt over CCSVI, namelijk prof. dr. Ralf Gold, dr. Christos Krogias, prof. dr. Heinz Wiendl, prof. dr. Reinhard Hohlfeld. In dit artikel vindt men maar 20% CCSVI bij de MS-patiënten. Dit geheel in tegenstelling tot de resultaten van andere onderzoekers over de hele wereld.

Als het gaat om doen van goed onderzoek is het erg belangrijk om een verwachtingswaarde te hebben. Betrokkenen van CCSVI.nl hebben een achtergrond in onderzoek en kunnen dus oordelen over techniek en toegepaste methodiek van de onderzoeken. In een eerder gesprek met dr. Bob van Oosten (VUmc) liet deze weten dat het kennelijk heel belangrijk is of men "erin gelooft", doelend op het bestaan van CCSVI. Als men erin gelooft, krijgt men andere onderzoeksresultaten. "In Buffalo geloven ze erin", voegde hij eraan toe.

Gezien het voorgaande kunnen we met recht de stelling van Van Oosten omkeren: indien onderzoekers er niet in (willen) geloven, is het kennelijk gemakkelijk om onderzoekmethodieken zo te kiezen dat de resultaten het verband tussen CCSVI en MS ontkrachten. Men kan niet anders concluderen dan dat dit niet alleen ethisch bedenkelijk is, maar ongelofelijk onverantwoordelijk en respectloos naar al die MS-patiënten die niets te maken hebben met dit academische steekspel, maar er wel de dupe van zijn.

1. Cerebrospinal venous insufficiency and multiple sclerosis
   (Dr. Khan, dr. Mark Freedman, prof. dr. Frederik Barkhof (VUmc), met dankwoord aan prof. dr. Polman en dr. Wattjes (VUmc)
2. Een open brief aan de auteurs van CCSVI en MS (Khan e.a. 2010 Annals of neurology) (dr. Embry, Direct MS)
3. VUmc deed slecht onderzoek naar relatie tussen MS en CCSVI (redactie CCSVI.nl)
4. Ook Nederlandse VUmc-onderzoekers betrokken bij "Big Pharma’s" (redactie CCSVI.nl)
5. Damaging venous reflux into the skull or spine: relevance to multiple sclerosis (dr. Franz Schelling)
6. Cerebellar Thoracic Outlet Syndrome (CTOS) and its neurological complications (dr. Esteban Fernandez Noda e.a.)
7. Chronic cerebrospinal venous insufficiency in patients with multiple sclerosis (prof. dr. Paolo Zamboni)
8. Neue Vaskuläre Hypothese der Multiplen Sklerose? (MS-web)
9. Kritische analyse van verondersteld verband tussen CCSVI en MS (MS-Web)
10. Progressive multifocal leukoencephalopathy. Undesirable side effect of immunotherapy (prof. dr. Hans-Peter Hartung)
11. Natalizumab treatment in a patient with chronic inflammatory demyelinating polyneuropathy (juli 2010, prof. dr. Hans-Peter Hartung e.a.)
12. Treatment with interferon beta-1b delays conversion to clinically definite and McDonald MS in patients with clinically isolated syndromes
    (prof. dr. Polman, prof. dr. Frederik Barkhof, dr. Mark Freedman, prof. dr. Hans-Peter Hartung e.a.)
13. Neue Vaskuläre Hypothese der Multiplen Sklerose?
    (prof. dr. Hans-Peter Hartung, prof. dr. Ralf Gold, prof. dr. Heinz Wiendl, prof. dr. Peter Rieckmann, prof. dr. Reinhard Hohlfeld, prof. dr. Klaus V. Toyka, dr. Christos Krogias)
14. Basic and escalating immunomodulatory treatments in multiple sclerosis: Current therapeutic recommendations
    (prof. dr. Hans-Peter Hartung, prof. dr. Ralf Gold, prof. dr. Heinz Wiendl, prof. dr. Reinhard Hohlfeld, prof. dr. Peter Rieckmann)
15. "Chronic cerebrospinal venous insufficiency" and multiple sclerosis: critical analysis and first observation in an unselected cohort of MS patients
    (prof. dr. Ralf Gold, prof. dr. Heinz Wiendl, prof. dr. Reinhard Hohlfeld)

* Hoax is in het Engels een woord voor poets, nep, bedrog, truc, oplichterij, broodjeaapverhaal.