|
|
Chronische Cerebrospinale Veneuze Insufficiëntie
Prof. dr. Paolo Zamboni
Centrum voor Vasculaire Ziekten, Universiteit van Ferrara, Italië
[International Angiology April 2010; 29:91-2]
Chronische Cerebrospinale Veneuze Insufficiëntie (CCSVI) als syndroom is
nog maar pas beschreven. [1] Het wordt gekenmerkt door een vernauwing
van de interne jugular en/of azygous aderen met wildgroei in natuurlijke
bypasses en onvoldoende cerebrospinale veneuze drainage. [1, 2]
Abnormale beschadigingen zoals vernauwingen zijn aangetoond met "the
golden standard" katheter venografie. [1] Wat de oorsprong betreft,
lijken ze op welbekende trunculaire (in de romp gesitueerde, red.)
misvormingen zoals beschreven in andere veneuze segmenten:
CCSVI-misvormingen zijn momenteel opgenomen in het Consensus Document
van de UIP onder Veneuze Malformaties. [3, 4]
Het onderwerp CCSVI wekt een sterke interesse onder de vasculair
deskundigen, vasculaire technici, interventionele radiologen en
vaatchirurgen door de veelbelovende resultaten van endovasculaire
behandelingen, zoals onlangs beschreven is in twee pilotstudy's. [5, 6]
Vanwege de sterke associatie die gevonden wordt tussen CCSVI en multiple
sclerose (MS), de meest voorkomende ziekte die een beperking bij jonge
mensen veroorzaakt, is er een toenemende belangstelling bij de
neurologische en neuronradiologische gemeenschap. [1, 2, 7] Interessant
feit is dat in 1937 Putnam [8] een studie deed naar de effecten van
belemmerde veneuze doorstroming in de cerebrale aderen van honden. Deze
dieren ontwikkelden een aantal afwijkingen die veelal vergelijkbaar
waren met die in encefalitis of multiple sclerose. In dit nummer van
International Angiology, stelt Ashton Embry voor om de
pathofysiologische en moleculaire gevolgen van een verminderde veneuze
drainage van de hersenen te integreren in het huidige model van MS als
auto-immuunziekte. [9]
De pathofysiologie van de hersenen wordt wezenlijk veranderd door de
aanwezigheid van extracraniële veneuze obstructies. De dynamica van de
cerebrospinale vloeistof is de spiegel van CCSVI, omdat reabsorptie
natuurlijk is veranderd op het niveau van de durale sinussen als gevolg
van de kleine maar significante stijging van de veneuze druk. [9] De
herverdeling van de cerebrospinale vloeistof en het hersenvolume in de
schedel wordt geassocieerd met de ernst van de hemodynamische CCSVI.
[10, 11]
De vasculaire gemeenschap is vertrouwd met de verhoogde ijzerophoping in
het distale deel van de benen die pigmentatie van de huid veroorzaken
door chronische veneuze insufficiëntie. [12] Deze uitgave van
Internationale Angiology omvat twee door Amerikanen geschreven papers
over de hogere ijzergehalten van patiënten die getroffen zijn door CCSVI
en MS in de basale ganglia, het meest distale gebied met bloedafvoer
door de parenchymele aderen. [13, 14] CCSVI is een factor van belang bij
MS niet alleen door de welbekende perivenulaire verdeling van
MS-laesies, maar ook door recente studies waarin met ultrasoon veld
magnetic resonance imaging (MRI) gevonden werd dat er zich een centrale
ader in de lengteas bevindt van MS-ontstekingshaarden en abnormaal hoge
gehalten van redox (= een samentrekking van de begrippen reductie en
oxidatie. Een redoxreactie is een reactie tussen moleculen en/of ionen
waarbij elektronen worden uitgewisseld, red.) actieve metalen, ijzer in
het bijzonder, zoals geïdentificeerd met een MRI-techniek genoemd
susceptibility-weighted imaging (SWI). Dit is een nieuwe en geavanceerde
MRI-techniek ontwikkeld door Mark Haacke in Detroit, die de interesse
heeft gewekt van de neuronradiologen op dit nieuwe terrein. Het lijkt
erop dat CCSVI enkele veranderingen teweeg zal brengen om aspecten te
identificeren die in verband gebracht worden met veneuze functies voor
de beoordeling van MS in de MRI-wereld.
Deze uitgave presenteert ook een aantal documenten over de
symptomatologie, neurofysiologie en topografie van plaques in verband
met de relatie tussen CCSVI en MS, geschreven door Malagoni, Plasmati en
Bartolomei. [15-17]
Duplex scannen (type Doppler) is het perfecte hulpmiddel om CCSVI op te
sporen. Het verschaft informatie over de prevalentie van CCSVI op
verschillende geografische regio's en bij populaties met verschillende
genetische achtergronden. Bijvoorbeeld: de prevalentie varieert tussen
56% en 100%, wat aangeeft dat CCSVI een van de belangrijkste
risicofactoren is voor de ontwikkeling van MS. [1, 18-20]
De betrouwbaarheid van Duplex scannen daagt ook MR-venografie uit, omdat
het een betere diagnostische nauwkeurigheid heeft. [21] Dit verrassende
resultaat is te verklaren door de aard van veneuze obstructie. In
meerderheid van de gevallen zijn er septa (membraan), kleppen,
omgekeerde kleppen, vaste kleppen, vervormde kleppen, waardoor de
veneuze bloedstroom gehinderd wordt, ondanks de activering van het
pompen door de luchtwegen en/of veranderingen in de houding van de
patiënt. Sterker nog, de patiënt die onderzocht wordt op CCSVI kan
uiteraard niet worden gediagnosticeerd door middel van MR-venografie
omdat:
- dit niet kan worden gedaan vanwege de ademhaling en snelle
veranderingen in houding,
- intraluminale gebreken in de veneuze bloedstroom niet kunnen
worden gezien
- de Azygous ader niet goed zichtbaar is vanwege bewegingen van
het hart.
Ten slotte is de toepassing van vasculaire echografie op dit gebied
reproduceerbaar, maar is het van de bediener afhankelijk en daarom is
voor deze zeer kosten effectieve diagnostische techniek een specifieke
opleiding nodig. [22]
Dit nummer van International Angiology geeft een uitgebreide update over
CCSVI, publiceert peer review-artikelen van verschillende teams die de
eerste zijn geweest om deze nieuwe, controversiële en fascinerende
interdisciplinaire vasculaire ziekte te onderzoeken.
Referenties
- Zamboni P, Galeotti R, Menegatti E, Malagoni AM, Tac- Zamboni P,
R Galeotti, Menegatti E, Malagoni AM, Tac- coni G, Dall'Ara S et al
. CONI G, S et al. Dall'Ara. Chronic cerebrospinal venous
insufficiency in patients with multiple sclerosis. J Neu- J Neu- rol
Neurosurg Psychiatry 2009;80:392-9. rol Neurosurg Psychiatrie 2009;
80:392-9.
- Singh AV, Zamboni P. Anomalous venous blood flow and iron
deposition in multiple sclerosis. J Cereb Blood Flow J Cereb Blood
Flow Metab 2009;29:1867-78. Metab 2009; 29:1867-78.
- Lee BB, Bergan JB, Gloviczki P, Laredo J, Loose DA, Mat- Lee BB,
Bergan JB, Gloviczki P, J Laredo, Loose DA, Mat- tassi R et al .
Tassi R et al.. Diagnosis and treatment of venous malformations. A
Consensus Document of the International Union of Phlebology. Int
Angiol 2009;28:434-51. Int Angiol 2009; 28:434-51.
- Lee BB, Lardo J, Neville R. Embryological background of
truncular venous malformation in the extracranial truncular venous
pathways as the cause of chronic cerebro-spinal venous insufficiency.
Int Angiol 2010 [In press]. Int Angiol 2010 [In de pers].
- Zamboni P, Galeotti R, Menegatti E, Malagoni AM, Gianesini S,
Bartolomei I et al . A prospective open-label study of endovascular
treatment of chronic cerebrospinal venous insufficiency. J Vasc Surg
2009;50:1348-58. J Vasc Surg 2009; 50:1348-58.
- Zamboni P, Galeotti R, Weinstock-Guttman B et al. Endovascular
treatment for chronic cerebrospinal venous insufficiency in multiple
sclerosis. A longitudinal pilot study. Abstract presented at the
22nd Annual Meeting American Venous Forum, Amelia Island, FL, USA;
2010 February 10-13.
- Khan O, Filippi M, Freedman M, Barkof F, Dore-Duffy P, Lassman H
et al . Chronic cerebrospinal venous insufficiency and multiple
sclerosis. Ann Neur Early View (Internet). [cited 2010 March 9].
Available from: http://www3.inter-inter-science.wiley.com./cgi-bin/fulltext/123283159/PDFSTART
- Putnam JJ. Studies in multiple sclerosis: encephalitis and
sclerotic plaques produced by venular obstruction. Archives of
Neurology and Psychiatry 1935;33:929-40.
- Embry AF. Integrating CCSVI and CNS Autoimmunity in a Disease
Model for MS. Int Angiol 2010:2 Int Angiol 2010:2
- Zamboni P, Menegatti E, Weinstock-Guttman B, Schirda C, Cox JL,
Malagoni AM et al. The severity of chronic venous insufficiency in
patients with multiple sclerosis is related to altered cerebrospinal
fluid dynamics. Functional Neurology 2009;24:133-8.
- Zamboni P, Menegatti E, Weinstock-Guttman B et al. CSF CB
Dynamics And Brain Volume In Multiple Sclerosis Are Associated With
Extracranial Venous Flow Anomalies: A Pilot Study. Int Angiol
2010;2:
- Bergan JJ, Schmid-Schonbein GW, Smith PD, Nicolaides AN,
Boisseau MR, Eklof B. Chronic venous disease. N Engl J Med
2006;355:488-98.
- Haacke EM, Garbern J, Miao Y et al. Iron stores and Cerebral
Veins in MS Studied by Susceptibility Weighted Imaging (SWI). ING
(SWI). Int Angiol 2010;2
- Zivadinov R, Schirda C, Dwyer MG et al . Chronic cerebrospinal
venous insufficiency and iron deposition on susceptibility weighted
imaging in patients with multiple sclerosis: a pilot case-control
study. Int Angiol 2010;2:
- Malagoni AM, Galeotti R, Menegatti E et al. Is Chronic Fatigue
The Symptom Of Venous Insufficiency Associated With Multiple
Sclerosis? A Longitudinal Pilot Study. Int Angiol 2010;2:
- Plasmati R, Pastorelli F, Fini N et al. Chronic cerebrospinal
venous insufficiency: report of transcranial magnetic stimulation
follow-up study in a patient with multiple sclerosis. Int Angiol
2010;2:
- Bartolomei I, Salvi F, Galeotti R et al. Hemodynamic patterns of
chronic cerebrospinal venous insufficiency in multiple sclerosis.
Correlation with symptoms at onset and clinical course. Int Angiol
2010;2:
- University of Buffalo. First blinded study of venous
insufficiency prevalence in MS shows promising results. Press
release. February 10, 2010. [cited 2010 March 9]. Available at:
http://www.buffalo.edu/news/10937
- Simka M, Kostecki J, Zaniewski M et al. Extracranial Doppler
sonographic signs of chronic cerebrospinal venous insufficiency in
the patients with multiple sclerosis. Int Angiol 2010;2:
- Ma'moon HA, Rousan LA. Internal jugular vein morphology and
haemodynamics byb-mode and colour doppler sonongraphy in patients
with multiple sclerosis. Int Angiol 2010;2:
- Menegatti E, Genova V, Tessari M et al. The reproducibility
colour doppler in chronic cerebrospinal venous insufficiency
associated with multiple sclerosis. Int Angiol 2010;2:
- Hojnacki D, Zamboni P, Lopez-Soriano A et al. Use of neck
magnetic resonance venography, Doppler sonography and selective
venography for diagnosis of chronic cerebrospinal venous
insufficiency. A pilot study in multiple sclerosis patients and
healthy controls. Int Angiol 2010;2:
Corresponding author: Prof. Paolo Zamboni, Director Vascular Diseases
Center, University of Ferrara, 44100 Ferrara, Italy. E-mail:
zmp@unife.it
|
|